หมา และสัตว์เลี้ยงอื่นๆ นั้น บ่อยครั้งช่วยเติมชีวิตของเราได้ ช่วยให้ผ่อนคลายจากความเครียด ความเซ็ง หรือความวิตกกังวลต่างๆ มีเพื่อนพูดคุยแบบไม่ขัดคอกัน
แต่ก็ต้องรู้นะคะว่ามีโรคภัยไข้เจ็บหลายอย่างผ่านจากสัตว์เลี้ยงมาสู่คนได้ ฉะนั้น ต้องรู้จักระวังป้องกันตนเองและสมาชิกในครอบครัว ด้วยค่ะ
ว่ากันเฉพาะสุนัขหรือหมาก่อนนะคะ หมาเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม ฉะนั้นต้องได้รับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าอย่างต่อเนื่องครบถ้วน เช่นเดียวกันแมว กระรอก กระต่าย และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่น โรคนี้ติดต่อสู่คนได้ค่ะ
ถัดมาให้ดูแลทำความสะอาดช่องปากของหมาให้มาก เพราะเป็นที่รวมของบรรดาจุลินทรีย์สารพัดชนิด เนื่องจากหมาใช้ปากทำกิจกรรมหลายอย่าง เช่น กิน เลีย คาบ กัด เห่า หายใจ เป็นต้น
จงพยายามฝึกหมาอย่าให้เป็นนักเลีย โดยเฉพาะเลียหน้าเลียปากเจ้าของ
หมาบางพันธุ์ยังเป็นนักพ่นน้ำลายตัวยง อันเนื่องมาจากรูปปากที่ห้อยย้อยของมัน หรือจมูกที่หักสั้น ตลอดจนเป็นหมาพันธุ์ต่างประเทศ ที่แม้จะได้รับการปรับปรุงสายพันธุ์มาแล้วก็ตาม ก็ยังไม่สามารถหายใจระบายความร้อนจากสภาพอากาศที่ร้อนดุจนรกในประเทศของเราได้
อย่าลืมว่า หมาไม่มีรูขุมขนให้ระบายเหงื่อออกมาได้เหมือนเรานะคะ มันจึงต้องอ้าปากหอบหายใจ พอให้ความร้อนและน้ำลายออกมากู้ชีวิตของมันไปพลางๆ เท่านั้น น้ำลายจึงมักหยดย้อยเป็นแม่ช้อยชวนชิมไปทั่วทั้งบ้าน หากไม่จำกัดบริเวณในการอยู่ของมัน ก็ตามทำความสะอาดกันไปเถอะค่ะ (อิอิ)
แล้วควรมีถ้วยใส่น้ำตั้งไว้ให้หมากินตลอดวัน อาบน้ำให้เป็นระยะๆ (สัปดาห์ละ 1-2 ครั้ง อย่ามากกว่านั้น เพราะน้ำมันเคลือบเส้นขนจะหมดไป ทำให้ขนแห้ง และร่วงมาก หรืออาจระคายเคืองต่อผิวหนังของหมา) เพื่อทำความสะอาดขนและผิวหนัง หรือใช้ผ้าชุบน้ำเช็ดตัวให้บ้าง
ที่ลืมไม่ได้คือ ต้องฝึกนิสัยและความมีวินัยของหมา หมาต้องอยู่ในคำสั่งของเจ้าของได้ทุกกรณี ไม่ว่าจะเป็นคำสั่งดีหรือร้าย ถูกใจหรือขัดใจก็ตาม ทุกครั้งที่ออกจากบ้าน หมาจะต้องใส่ปลอกคอและสายจูง โดยมีเจ้าของคอยดูแล
หมาต้องได้รับโอกาสเข้าสังคมทั้งกับหมาด้วยกันและกับคน เพื่อมิให้ตื่นกลัวหรือก้าวร้าว
หมาต้องอยู่ในบริเวณที่จำกัด เช่นคอกหรือกรง หรือบ้านหมาได้ โดยไม่เห่าเอะอะก่อความรำคาญให้แก่เพื่อนบ้านข้างเคียงอันจะนำโทษภัยมาสู่เจ้าของ
เช่นเดียวกับเมื่อเราต้องอยู่ร่วมกับสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ในที่สาธารณะ แน่นอนว่าเป็นหมาก็ต้องเห่า ไม่เช่นนั้นก็เสียหมา แต่หากเจ้าของสั่งว่า หยุด หมาก็ต้องเชื่อฟัง เจ้าของต้องควบคุมหมาของตนได้
หมาต้องมีสวัสดีภาพและคุณภาพชีวิตที่ดี ต้องได้รับอาหารครบถ้วนทุกมื้อในปริมาณที่เหมาะสม ได้รับวัคซีนและยาต่างๆ ตามอายุและอาการ ได้รับความรักความเอาใจใส่จากเจ้าของ เพื่อให้เป็นหมาที่มี สัตวสัมพันธ์และนิสัยที่ดี
หมาต้องได้รับการตรวจสุขภาพประจำปี และเฝ้าระวังโรคตามสายพันธุ์ เช่น โรคข้อสะโพกเสื่อมในหมาพันธุ์ใหญ่ โรคไต หรือเบาหวาน เป็นต้น
เจ้าของหมายังต้องระมัดระวังเรื่องเห็บ หมัด พยาธิ หรือปรสิตต่างๆ ที่อาศัยหมาเป็นเรือนรังอันโอชะ และอย่าลืมว่าสิงสาราสัตว์ตัวจ้อยๆ เหล่านี้อยู่ได้ทั้งบนตัวหมา สนามหญ้า พื้นดิน ซอกตู้ ขอบวงกบหน้าต่างที่มีรอยแตก ฯลฯ จึงต้องระวังและกำจัดอยู่เสมอ
เมื่อหมาโตแล้ว อายุได้ 6 เดือนขึ้นไป หากไม่ประสงค์จะขยายพันธุ์ หรือใช้เป็นพ่อพันธุ์แม่พันธุ์ กรุณาพาหมาไปทำหมัน ทั้งนี้เพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ ลดความก้าวร้าวในตัวหมา และป้องกันโรคร้ายแรงที่อาจเกิดขึ้นกับหมาเมื่อมีอายุมาก เช่น มะเร็ง มดลูกอักเสบ ฯลฯ
หมายังเป็นสัตว์สังคมที่เทิดทูนจ่าฝูง อันหมายถึงเจ้าของของมันสุดชีวิตจิตใจ หรือบางตัว บางครั้ง บางบ้าน หมาก็เป็นจ่าฝูง ควบคุมกำหนดพฤติกรรมเจ้าของได้ (คุณผู้อ่านก็เลือกเอาละกันว่า จะยอมเป็นแบบไหน)
